Canan Coşkun – 31 Mayıs 2024
Mahkeme: İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi
Esas No: 2023/93
Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in 2007’de suikastle öldürülmesine ilişkin kamu görevlilerinin yargılandığı davada hükmün Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından bozulmasından sonra 15 sanık hakkında yargılama 1 Kasım 2023’te yeniden başladı.
26 Mart 2021’de mahkemenin kararının açıklamasının ardından Yargıtay’a giden dosyada, Yargıtay 3. Ceza Dairesi 15 sanık hakkında bozma kararı vermişti. Bozma kararının ardından cinayet döneminde Trabzon Jandarma Alay Komutanı olan Albay Ali Öz, dönemin Trabzon İstihbarat Şube Müdürü Faruk Sarı, dönemin Trabzon Jandarma İstihbarat Şubesi görevlileri Gazi Günay, Okan Şimşek, Volkan Şahin ve Veysal Şahin, dönemin Trabzon İstihbarat Şube’de R bürosuda sorumlu amir ve Şube Müdür Yardımcısı olan Hasan Durmuşoğlu, dönemin Trabzon Emniyet Müdürlüğü İstihbarat Şubesi görevlisi Mehmet Ayhan ve Onur Karakaya, cinayet döneminde İstanbul Jandarma İstihbarat Şube Müdürlüğünde görevli Astsubay Yavuz Karakaya, Bekir Yokuş ve Muharrem Demirkale, dönemin İstihbarat Daire Başkanlığı C Şube Müdür Yardımcılarından Osman Gülbel, Eski Mülkiye Başmüfettişleri Mehmet Ali Özkılınç ve Şükrü Yıldız’ın yargılaması yeniden başlamıştı.
Önceki Duruşmalar
On yedi yıllık yargılamada 1 Kasım 2023’teki duruşmada ilk defa Cumhurbaşkanlığı davaya katılma talebinde bulunmuş, talebi kabul edilmişti. Duruşma 10 Ocak 2024’e ertelenmişti.
10 Ocak’taki ikinci duruşmada Dink ailesi avukatları, Genelkurmay Başkanlığı’ndan 24 Şubat 2004’te İstanbul Valiliğinde MİT görevlilerinin Dink ile görüşmesine ilişkin belgelerin istenmesini, görüşmedeki MİT görevlileri ile İstanbul Vali Yardımcısının tanık olarak dinlenmesini talep etmişti. Talepler mahkemece reddedilmişti. Duruşma 27 Mart’a ertelenmişti.
27 Mart’ta üçüncü duruşmada mahkeme heyeti, tutuklu sanıklar Gazi Günay, Hasan Durmuşoğlu, Muharrem Demirkale, Okan Şimşek, Osman Gülbel, Veysal Şahin, Yavuz Karakaya’nın tutukluluk hallerinin devamına karar vermişti. Sanık Ali Öz hakkındaki ev hapsi kararının devamına ve bazı sanıklar hakkındaki adli kontrollerin devamına karar vermişti. Dönemin Trabzon İstihbarat Şube Müdürü Faruk Sarı hakkındaki yakalama emrinin infazının beklenmesine hükmeden heyet, dosyanın mütalaasını hazırlaması için savcılığa gönderilmesine karar vermişti. Mahkeme, soruşturmanın genişletilmesiyle ilgili talepleri bir önceki celse reddettiği için bu duruşma dile getirilen taleplerle ilgili karar verilmesine yer olmadığına hükmetmişti. Duruşma 31 Mayıs’a ertelenmişti.
Duruşma Öncesi
Duruşma öncesi gazeteciler ile Hrant’ın Arkadaşlar’ından iki kişi duruşmayı takip etmek için İstanbul Çağlayan’daki Adalet Sarayı’ndaydı.
Duruşma Salonu ve Katılım
Duruşmayı Hrant’ın Arkadaşları’ndan iki kişi, gazeteciler ve sanık yakınlarından oluşan yaklaşık 10 kişi takip etti. Hafıza Merkezi dışında, Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) dava gözlemcisi ve Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) temsilcisi Özgür Öğret de davayı izledi. Duruşma salonu çok büyüktü. Katılımcı sayısı çok azdı. Duruşma esnasında sadece sanıklar mikrofona konuştu. Mahkeme başkanı ve savcının mikrofonlarının açık olduğu ışığının açık olmasından dolayı belli olmasına rağmen mikrofonları başka yöne doğru çevriliydi. Bu nedenle izleyici alanından mahkeme heyeti, savcı ve avukatların konuşmaları duyulamıyordu. Konuşmalar, duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katılan sanıklar ve avukatları tarafından da duyulamadı. Duruşma esnasında avukatlar bu duruma itiraz ettiyse de sorun çözülmedi.
Sanıkların davaya katılımının SEGBİS aracılığıyla sağlanabilmesi için duruşma planlanan saatinden 40 dakika sonra başladı.
31 Mayıs 2024/4. Duruşma
Gecikmeli başlayan duruşmaya firari sanık Faruk Sarı dışındaki tüm sanıklar katıldı. Tutuklu sanıklar eski Trabzon Jandarma İstihbarat Şubesi görevlileri Gazi Günay, Okan Şimşek ve Veysal Şahin salondan katıldı. Diğer dört tutuklu sanık Hasan Durmuşoğlu, Muharrem Demirkale, Yavuz Karakaya ve Osman Gülbel ile tutuksuz yargılanan sanıklar Mehmet Ayhan, Şükrü Yıldız, Mehmet Ali Özkılınç, Bekir Yokuş, Volkan Şahin, Onur Karakaya ve Ali Öz de Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla duruşmaya katıldı.
Mahkeme başkanı, duruşmanın başında savcıya esas hakkındaki mütalaasının hazır olup olmadığını sordu. Savcı, mütalaasının hazır olduğunu aktararak, sanıklar için talep ettiği suç maddelerini okumaya başladı. Tutanağa geçen 10 sayfalık mütalaada sanıklara yöneltilen suçlamalar ve talep edilen cezalandırmalar şöyleydi:
Ali Öz: Dönemin Trabzon Jandarma Alay Komutanı olan sanığın kendisine aktarılan cinayet tasarısı planını jandarma personeline aktarmadığı iddia edildi. Emrindeki sanıklardan Veysal Şahin ve Okan Şimşek’e bilgileri kimseye aktarmaması yönünde emir verdiği savunuldu. Sanığın Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 309’uncu maddesinde düzenlenen “Anayasa ihlal” suçuna teşebbüs ettiği savunularak TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırma istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi. Öz, hakkında “konutu terk etmeme” adli kontrolü bulunuyor.
Veysal Şahin: Dönemin Trabzon Jandarma İstihbarat Şubesi görevlisi olarak cinayet tasarısından haberdar olan sanığın diğer sanıklarla cinayetin planlanması ve icrası için birlikte hareket ettiği iddia edildi. Sanığın “Anayasa ihlal” suçuna teşebbüs ettiği savunularak TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırma istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi.
Okan Şimşek: Dönemin Trabzon Jandarma İstihbarat Şubesi görevlisi olan sanığın cinayet planından haberdar olduğu ve cinayetten altı ay önce İstanbul’da keşif faaliyetinde bulunduğu iddia edildi. Cinayetin ertesi günü düzenlenen gerçeğe aykırı raporla soruşturmayı etkilemeye ve engellemeye çalıştığı savunulan sanığın “Anayasa ihlal” suçuna teşebbüs ettiği savunularak TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırma istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi.
Gazi Günay: Dönemin Trabzon Jandarma İstihbarat Şubesi görevlisi olan sanığın Trabzon ve İstanbul jandarmasında görevli olan sanıklarla irtibat kurarak cinayetin planlanması ve icrası için birlikte hareket ettiği savunuldu. Cinayete dair soruşturmayı etkilemeye ve kendilerine yönelik soruşturmayı engellemeye çalıştığı iddia edilen sanığın “Anayasa ihlal” suçuna teşebbüs ettiği savunularak TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırma istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi.
Onur Karakaya: Dönemin Trabzon Emniyet Müdürlüğü İstihbarat Şubesi görevlisi olan sanığın cinayete giden temel işlemleri tesis ettiği savunuldu. Cinayet tasarısının ifşasını önlediği iddia edilen sanığın azmettirici ve failleri takip ettirdiği için cinayet planından kesin olarak haberi olduğu halde mülki ve adli makamlara haber vermediği ileri sürüldü. Sanığın “Anayasa ihlal” suçuna teşebbüs ettiği savunularak TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırma istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi.
Hasan Durmuşoğlu: Dönemin Trabzon İstihbarat Şube’de R bürosuda sorumlu amir ve Şube Müdür Yardımcısı olan sanığın azmettirici ve failleri takip ettirdiği için cinayet planından kesin olarak haberi olduğu halde mülki ve adli makamlara haber vermediği iddia edildi. Bu nedenle cinayetin önlenmesi için hiçbir tedbir almadığı ileri sürülen sanığın örgütsel organizasyon ve iş bölümü çerçevesinde kasıtlı eylemlerde bulunduğu savunuldu. Sanığın “Anayasa ihlal” suçuna teşebbüs ettiği savunularak TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırma istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi.
Mehmet Ayhan: Dönemin Trabzon Emniyet Müdürlüğü İstihbarat Şubesi görevlisi sanığın cinayet planını bir yıl öncesinden bilmesine rağmen önleyici tedbir almak yerine gizlenmesine katkı sunduğu savunuldu. Cinayete giden temel işleri bizzat tesis ettiğinin tespit edildiği ileri sürülen sanığın “Anayasa ihlal” suçuna teşebbüs ettiği savunularak TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırma istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi.
Muharrem Demirkale: Dönemin İstanbul Jandarma İstihbarat Şube Müdürlüğünde görevli astsubay sanığın sanıklarla irtibat kurarak cinayetin planlanması ve icrası için birlikte hareket ettiği iddia edildi. Cinayete yönelik keşif faaliyetinde bulunduğunun tespit edildiği belirtilen sanığın diğer sanıklarca yapılan keşif faaliyetleri sırasında onlarla irtibat halinde olduğu savunuldu. Cinayet günü Agos gazetesi çevresinde bulunan İstanbul jandarma istihbarat personelini koordine ettiği ileri sürülen sanığın TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırılması istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi. Demirkale hakkında Ankara 23’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde TCK 309’dan başka bir yargılama olduğu için “Anayasa’yı ihlal” suçundan cezalandırma istenmedi.
Yavuz Karakaya: Cinayet döneminde İstanbul Jandarma İstihbarat Şube Müdürlüğünde görevli astsubay olan sanığın cinayet yerinde olduğu tespit edilen iki jandarma aracından birinde görevli personel olduğunun tespit edildiği belirtildi. Sanığın TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırılması istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi. Karakaya hakkında Ankara 23’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde TCK 309’dan başka bir yargılama olduğu için “Anayasa’yı ihlal” suçundan cezalandırma istenmedi.
Bekir Yokuş: Cinayet döneminde İstanbul Jandarma İstihbarat Şube Müdürlüğünde görevli sanığın diğer sanıklarla irtibat kurarak cinayetin planlanması ve icrası için birlikte hareket ettiği iddia edildi. Sanığın cinayet yerinde olduğu tespit edilen iki jandarma aracından birinde görevli personel olduğunun tespit edildiği belirtilen sanığın “Anayasa ihlal” suçuna teşebbüs ettiği savunularak TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırma istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi.
Osman Gülbel: Dönemin İstihbarat Daire Başkanlığı C Şube Müdür yardımcılarından olan sanığın cinayet planından haberi olduğu halde önlem almadığı iddia edildi. Sanığın “Anayasa ihlal” suçuna teşebbüs ettiği savunularak TCK’nin 82/1-a maddesinde düzenlenen “tasarlayarak öldürme” suçlarından cezalandırma istendi. Sanığa verilmesi talep edilen cezaya Terörle Mücadele Kanunu’nun 5/1 maddesine göre yarı oranda artırım yapılması talep edildi.
Savcı, eski Mülkiye başmüfettişleri Mehmet Ali Özkılınç ve Şükrü Yıldız ile dönemin Trabzon Jandarma İstihbarat Şubesi görevlisi Volkan Şahin’in delil yetersizliğinden beraatlerine karar verilmesini talep etti. Firari sanık Faruk Sarı’nın ismi mütalaada yer almadı.
Savcının mütalaayı açıklamasından sonra sanıklara söz hakkı verildi. Veysal Şahin, cinayeti işleyenlerle bir ilgisi olmadığını belirterek şunları söyledi:
“Bir uzman çavuş olarak aldığım bilgiyi üstlerime bildirdim. ‘İstanbul’da keşif yapıldı’ diyorlar. İstanbul’a gelmediğim ortada. Bundan dolayı mağduriyet yaşıyorum. Başka ne yapabilirim? İstanbul jandarma görevlilerini de tanımıyorum. Baz bilgileri de uyuşmuyor. Adalet bekliyorum. İşlemediğim bir suçtan burada olmaktan dolayı utanç duyuyorum. Bu olaya müdahil olmadım. Eylemi gerçekleştiren kişilerle hiçbir bağım yok. Emniyette de tanıdığım yok. Tahliyemi talep ediyorum.”
Gazi Günay da anayasal suç işlemediğini savunarak “Hiçbir örgütle de bir bağım yok. İstanbul’da keşif yapıldığı iddiasıyla ilgili Küçükçekmece emniyetinde görevli olan polisin tanık olarak dinlenmesini istiyorum” dedi.
Okan Şimşek ise haksız bir cezalandırmanın söz konusu olduğunu ileri sürerek şöyle konuştu:
“Soruşturmanın genişletilmesine yönelik taleplerimiz vardı. Rütbeli askerlerin tanık olarak dinlenmesini istemiştim. Giresun Jandarma Komutanlığı’nda bulunan valilik oluruyla yapılan görevlendirme belgesi ve görev sonuç raporunun mahkemeye getirilmesini istiyorum. Beni görevlendiren Metin Yıldız, ama kendisi beraat etti. Aynı şekilde kendisine verdiğim istihbari bilgileri haber kayıt bildirim formu olarak çekmiyor, bunun sorumlusu olarak biz yargılanıyoruz. Dosya içinde büyük maddi hatalar var. Öldürmek istiyorsanız, öldürün kurtulalım. Tahliye etmeyeceğinizi biliyorum, ama yine de usulen söyleyeyim. Ali Öz’e verildiği gibi bana da ev hapsi verilebilir.”
Ali Öz, 4,5-5 senedir ev hapsinde olduğunu hatırlatarak bu kontrolün kaldırılmasını talep etti ve bir sonraki duruşmaya salonda katılmak istediğini söyledi. Hakkında cezalandırma talep edilen diğer sanıklar da mütalaaya karşı savunma için süre istedi.
Ara Kararlar
Sanıkların ve avukatlarının konuşmalarından sonra karar için 20 dakika ara veren mahkeme, sanıklar hakkındaki tutukluluk hallerinin ve adli kontrol kararlarının devamına karar verdi.
Sanıklar hakkında uygulanan yurtdışı çıkış yasağı ve konutu terk etmeme adli kontrollerinin devamına karar veren heyet, sanıklar Muharrem Demirkale, Veysal Şahin, Gazi Günay, Okan Şimşek ve Ali Öz’ün bir sonraki duruşmada salonda bulunmalarına hükmetti. Firari sanık Faruk Sarı hakkında çıkarılan yakalama emrinin infazının beklenmesine karar veren heyet, Gazi Günay ve Okan Şimşek’in kendilerinden talep ettiği belgelerle ilgili herhangi bir hüküm oluşturmadı. Bir sonraki duruşma 16 ve 17 Temmuz 2024 günlerinde yapılacak.