Hafıza Merkezi olarak, 10-17 Aralık İnsan Hakları haftasında, 90’lı yıllarda işlenmiş ağır insan hakları ihlallerini konu alan ve insan hakları davaları izleme sitesi Faili Belli üzerinden takip ettiğimiz 12 davanın bilgilerini bir infografik olarak derledik. 

Türkiye’de 1990’lı yıllarda sivillere yönelik faili meçhul cinayetler ve zorla kaybetmeler sistematik bir devlet politikası olarak uygulandı. Bu politika ile yüzleşme olasılığı sunan, açılmış az sayıda dava ise son yıllarda birer birer kapatılıyor. İşte bu siyasi bağlamda, 10-17 Aralık İnsan Hakları haftasını Türkiye’nin acil yüzleşmesi gereken bu dönemine dair açılmış az sayıdaki davanın muhasebesine ayırdık.

Bu davalarda suçlanan failler hakkında bir süre öncesine kadar güçlü iddianameler hazırlanmış ve haklarında ağır hapis cezaları talep edilmişti. Bugün bu dosyalarda delil yetersizliği gerekçe gösterilerek beraat kararları veriliyor. Peki gerçekten deliller yetersiz miydi? Hazırlanan iddianamelere baktığımızda bunun tam tersini görüyoruz. Bu iddianameler, suçların faili olarak gösterdiği Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele’nin (JİTEM) teşkilat yapısı ve suçların nasıl işlendiğine dair son derece detaylı betimlemeler içeriyor. Dolayısıyla hayır, deliller yetersiz değil.

Görseli tam ekranda görmek için tıklayınız.

Hazırladığımız bu infografik ile, bize bir dönemin karanlık suçlarıyla yüzleşme imkanı sunan ancak sunduğu bu imkanı hiç bir zaman yerine getirmeyen yargılama süreçlerine dair bir muhasebe sunuyoruz. Çalışma, takip ettiğimiz 12 davanın kritik eşiklerini, Türkiye’de yaşadığımız önemli siyasi gelişmeler ile ilişki içinde sunuyor.

Haklarında kısa bir süre öncesine kadar ağır suç isnatları yapılan komutanların bugün teker teker aklandığı bir ortamda, biz de adalet arayışındaki aileler ve insan hakları savunucuları olarak şu haklı soruyu soruyoruz: Deliller yetersizse #PekiFailKim?