Zorla kaybedilenlerin yakınları ve avukatları bir duruşma öncesinde bir arada

Veysel Vesek – 29 Haziran 2020

Mahkeme: Adıyaman 1. Ağır Ceza Mahkemesi
Esas No: 2017/447

Mardin’in Dargeçit ilçesinde, 29 Ekim 1995 ila 8 Mart 1996 tarihleri arasında, biri uzman çavuş üçü çocuk, sekiz kişinin zorla kaybedilmesiyle ilgili, aralarında dönemin Mardin Jandarma Komando Tabur Komutanı Hurşit İmren ve Dargeçit İlçe Jandarma Komutanı Mehmet Tire’nin de bulunduğu 18 kişinin yargılandığı Dargeçit JITEM davasının 12. duruşması 29 Haziran 2020 tarihinde Adıyaman 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.

Duruşma Öncesi

Saat 10:00’da başlaması planlanan duruşma öncesi, saat 09:30 sularında Adıyaman 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin duruşma salonu önünde kayıp yakınlarının avukatları bekliyordu. Beklenilen yerde resmi güvenlik görevlisi yoktu. Duruşma başlama saatinde herhangi bir güvenlik önlemi de alınmadı. Kayıp yakınları pandemi nedeniyle duruşmaya gelemedi. Mahkeme mübaşirine duruşmanın ne zaman başlayacağı katılan vekilleri tarafından soruldu. Saat 10:00 dan sonra heyetin duruşmayı alacağı söylendi. Duruşma saat 10: 28 de başladı.

Duruşmaya Katılım

Duruşma salonuna  katılan avukatları Av. Erdal Kuzu ve Av. Aziz Türk katıldı. Duruşma salonunda gözlemci dışında başka bir seyirci yoktu. Duruşmaya sanıklar ve sanıklar müdafiilerinden katılan olmadığı görüldü.

Duruşmanın Seyri

Mahkeme başkanı dahil olmak üzere, heyetin değişmediği görüldü. En az bir yıldır dinlenmesi talep edilen ve geçen duruşma mahkemeye getirilmesi istenen tanıklar Eski Cumhuriyet Savcısı Adem Kul ve olay tarihinde öğretmenlik yapan Dilek Tok ile Abdullah Çolak’ın talimat mahkemelerinde beyanlarının alınamadığı tutanağa geçirildi. Tanıkların duruşmaya çağrılmadığı, dinlenmeleri için ikamet adreslerinde bulunan mahkemelere talimat yazıldığı anlaşıldı. Gelen belgeler ve sanık müdafilerinin mazeretleri kayda geçtikten sonra katılan vekillerine söz hakkı verildi.

Bu aşamadan sonra mahkeme başkanı, katılan vekilleri beyanlarının SEGBİS sistemi ile kayda alınıp çözüleceği ve tutanak haline getirileceğine karar verildiğini belirttikten sonra, saat 10:31 itibariyle SEGBİS kaydı ile duruşmada kayıt altına alınmaya başlandı.

Av. Erdal Kuzu’nun beyanları SEGBİS kaydı ile alınmaya başlandı.

Katılanlar vekili Av. Erdal Kuzu, dosyanın 2015 yılında Midyat Ağır Ceza Mahkemesinden nakledildiğini, soruşturmanın ise 15 yıl önce açıldığını, bu nedenle uzun sürece yayılmış yargılamanın sonlandırılması gerektiğini, artık bir karar verilmesini talep etti. Ayrıca eski cumhuriyet savcısı Adem Kul’a ulaşılamadığı için dinlenemediğini, mahkemenin bu tanığın yurt dışında olup olmadığının tespit etmesi gerektiğini ifade etti. Dilek Tok ve Abdullah Çolak’ın öğretmen olmalarına rağmen, tanık olarak kolluğun kendilerine ulaşamamasının mümkün olmadığını belirtti. Av. Kuzu, Adıyaman 1. Ağır Ceza Mahkemesinin ilk önce dosyaya bakmak istemediğini, görevsizlik kararını verdiğini, bu nedenle dosyanın Yargıtay 5. Ceza dairesinde 1 yıl boyunca kaldığını, dolayısıyla mahkemenin dosyada karar vermek istemediği izlenimi oluştuğunu ifade etti. Tanıkların hazır edilememesi diye bir durumun söz konusu olamayacağının altını çizen Kuzu, haklarında zorla getirme kararı verilerek mahkemede dinlenebileceklerini, tanık savcının şu ana kadar nerede olduğunun sorulması gerektiğini, bu tanık yurt dışında ise, mahkemenin ara kararında bu konuyla ilgili tutumunu görmek istediğini belirtti.

Av. Erdal Kuzu, “7 sivil vatandaş ve 1 uzman çavuşun JİTEM isimli yapılanma tarafından öldürülmesiyle ilgili bu davanın bazı kesimlerce akamete uğratılmasına çabalandığının” bilindiğini söyledi. Dosyada sanıkların cezalandırması için somut deliller mevcut olduğunu ifade etti.

Mahkeme başkanı ile katılan avukatlar arasında nezaket çerçevesinde diyaloglar geliştiği görüldü. Tanıklık yapmaları için iki emekli öğretmene ulaşılamaması hakkında yapılan şikayetler üzerine mahkeme başkanı, haklarında zorla getirme kararı vereceklerini açıkladı.

Av. Kuzu, duruşma savcısına yönelik, “Sayın Savcı, tayininizi çıkmadan lütfen esas hakkında mütalaanızı veriniz. Esas hakkında mütalaa gelecek duruşma savcısı için yol gösterici olur,” dedi. Sanıklar hakkında tutuklama kararı verilmesine yönelik taleplerini yineleyen Av. Kuzu, esas hakkında mütalaa için dosyanın savcıya gönderilmesini ve bir ana evvel dosyada karar verilmesini talep etti.

Daha sonra Av. Aziz Türk söz alarak, “Tanıklara müdahale olduğu kesindir. Etkili ve mevki sahibi sanıklar mevcut. Bu sanıkların tutuklanmasının önemli bir gerekçesidir. İnsanlığa karşı suç işlenme iddiası söz konusudur,” dedi.

Mahkeme heyeti, saat 10:50’de ara kararlarını oluşturmak üzere duruşmaya ara verdi. Heyet savcı olmadan müzakere için salon dışına çıktı. Duruşmaya saat 11:00’da tekrar başlanarak, ara kararlar açıklandı. Duruşma saat 11:10’da sona erdi.

Ara Kararlar

• Sanık Müdafilerinin duruşma katılmama mazeretlerinin kabul edilmesine,
• Tanık Adem Kul’un yurt dışına çıkıp çıkmadığının sorulmasına, yurt dışına çıkmadığının tespiti halinde, bilenen son adresinden, zorla ve doğrurdan dinlenmesi için SEGBİS yöntemi ile mahkemece bizzat dinlenmesine,
• Tanıklar Dilek Tok, Abdullah Çolak, ve Kazım Aslan’ın zorla getirilerek SEGBİS ile dinlenmelerine,
• İddia makamın tevsii tahkikat varsa sunmasına, aksi takdirde esas hakkında mütaasını sunmak üzere dosyanın iddia makamına gönderilmesine,
• Sanıkların tutuklanması talebinin daha önceki tutuklamanın reddi gerekçeleriyle reddine

Karar verildi.

Bir sonraki duruşma 2 Kasım 2020 günü saat 10:30‘da görülecek.

Genel İzlenim

Mahkeme Başkanı ve heyetinin söylem ve diyaloglarında tüm delilleri toplayıp karar verme eğilimi olduğu ve ne katılan vekillerine ne de gözlemciye yönelik olumsuz bir tavırlarının olmadığı görüldü.

Genel itibariyle dosyanın iddia makamına tevdii edilmesi, yargılamanın sonuna gelindiğini göstermektedir. Adıyaman 1. Ağır Ceza Mahkemesinin tüm tanıklar için zorla getirme kararı vermesi, dosyanın daha fazla sürüncemede kalmayacağının bir işareti olarak algılanabilir.