AYM, Berkin Elvan’ın ölümüne dair kamu görevlilerine soruşturma izni verilmemesiyle ilgili başvuruyu “dayanaktan yoksun” bularak reddetti. Başkanvekili Yıldırım’dan karşıoy: “Aile çocuklarının ölümüne çaresizlik içinde tanık oldu.”
Anayasa Mahkemesi, Gezi direnişi sırasında biber gazı fişeğiyle vurularak hayatını kaybeden Berkin Elvan’ın ailesinin başvurusuyla ilgili karar verdi.
Elvan ailesinin avukatlarına bugün tebliğ edilen kararda, kamu görevlilerine soruşturma izni verilmemesi üzerine yapılan başvuru “dayanaktan yoksun” bulundu, kabul edilmedi.
Gerekçeli kararda, “olayda güvenlik güçlerini nyanı sıra onlara müdahale emrini veren ve bu müdahaleyi kontrolsüz bırakan olayın gerçekleştiği tarihin valisi ve emniyet müdürünün de sorumlu olduğu iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede, müdahale ile üst düzey kamu görevlilerinin talimatları arasında ceza hukuku kapsamında bir illiyet bağı bulunduğunu savunulabilir kılan bir bilgi veya belge ortaya konamadığı… değerlendirilmiştir” dendi.
Aile, güvenlik güçlerinin müdahalesi sırasında meydana gelen olayda dönemin valisi ve Emniyet Müdürü hakkında soruşturma izni verilmemesi nedeniyle AYM’ye başvurmuştu.
“Sağlık hizmetine ulaşmada güvenlik güçlerince yardım edilmemesinden dolayı yaşam hakkını ihlal edildiği” şikayetiyle yapılan başvuru da iç hukuk yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez bulundu.
“Devletin idari yapısı yok sayılıyor”
Kararla ilgili bianet’e açıklama yapan Elvan ailesinin avukatlarından Çiğdem Akbulut, “Karar hiçbir açıdan kabul edilemez” dedi.
“Başlangıç itibariyle suç duyurumuz dönemin başbakanı, içişleri bakanı, İstanbul valisi ve İstanbul il emniyet müdürü hakkındaydı. Soruşturma usulü farklılığı sebebi ile vali ve il emniyet müdürlüğü hakkındaki soruşturma ayrıldı ve onlar hakkındaki soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar verildi.
“Bu karara karşı yaptığımız Anayasa Mahkemesi başvurusunda, dönemin İstanbul valisi ve il emniyet müdürünün, polisin uyguladığı şiddette talimatı veren konumunda olmaları sebebi ile sorumlulukları oldukları, ölüm ve yaralamalar ile sonuçlanan polis saldırıları ile yaşam hakkını ihlal ettiklerini; tüm soruşturma sürecinde verilen demeçler ile Berkin’in ailesinin çocuklarının başında yoğun bakımda beklerken bile onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını belirtmiştik.
“Yaşam hakkının ihlal edildiğine dair başvurumuza verilen red kararında açıkça, ‘Polis orantısız güç kullandıysa da bundan talimat verenin sorumluluğu yok’ deniyor. Devletin idari yapısını, alt üst ilişkisini yok sayan bir değerlendirme.
“Fişeği ateşleyen polis kanunsuz emre uymaktan yargılanıyor ama kanunsuz emri verenle sorumluluk dışı bırakılıyor.”
“Çocukları gözlerinin önünde vurulmadı ya, deniyor”
Avukat Akbulut kararın diğer yönlerini de şöyle değerlendirdi:
“Elvan ailesinin devlet yetkilileri tarafından sürekli hedef gösterilmesi, tehdit edilmesine karşın yapılan başvuru da ‘kötü muameleye uğramadıklarına’ dair değerlendirmeye tabi tutulmuş. Gerekçe olarak açıkça ‘Çocukları gözlerinin önünde vurulmadı ya’ deniyor. Hukuki ve vicdani izahtan uzak bir kararla karşı karşıyayız.
“Bu hususta mahkeme başkanının karşı oy gerekçesi de çok kıymetli ve tam da derdimizi özetler şekilde. Süreci sonuna kadar takip etmeye devam edeceğiz.”
AYM Başkanı Yıldırım’dan karşıoy: “Spekülatif tartışmalar yaşandı”
Ailenin başvurusunda, Berkin Elvan’ın 269 gün komada kalması, ölüm şekli itibariyle eziyet çekmesi, aile olarak eleştirilere maruz kalmaları sebebiyle kendilerinin de onur kırıcı muameleye maruz kalmaları sebebiyle kötü muamele yasağının ihlal edildiği şikayeti yer alıyordu.
Mahkeme bu başvuruyu da oyçokluğuyla reddederken, AYM Başkanvekili Engin Yıldırım ret kararına karşıoy yazdı.
Karşıoyda, “ailelerin bu tür olaylarda ruhsal çöküntü yaşamalarının kaçınılmaz olduğu” ifadesi yer aldı.
Engin Yıldırım’ın karşıoyunda şu ifadeler yer aldı:
“Çoğunluk görüşünün aksine başvurucular [Elvan ailesi] çocuklarının hangi koşullarda yaşamını yitirdiğine acı ve çaresizlik içinde tanık olmuşlardır. Berkin Elvan ailenin gözü önünde adeta erimiş ve trajik bir şekilde vefat etmiştir.
“Gerek koma sürecinde gerekse de vefatından sonra merhum çocuk üzerinden kamuoyunda birtakım siyasi tartışmalar yaşanmış ve durumuyla ilgili spekülatif değerlendirmelerde bulunulmuştur.
“Çocuklarının 269 gün boyunca komada ölümle pençeleşmesine ve 15 kiloya kadar düşmesine şahit olan başvurucular bunun getirdiği üzüntüyle elem ve ıstırap çekerken bir de çocukları üzerinden kendilerini kamusal bir tartışma içinde bulmuşlardır.
“Bu tartışma sırasında başvurucular çocuklarıyla ilgili ortay atılan bazı itham ve iddialara da katlanmak zorunda kalmışlardır. Bütün bunların kötü muamele yasağı bakımından mağduriyetlerine neden olmadığı söylenemez.
“Komada can çekişen çocuklarının durumuna doğal olarak üzülen başvurucuların durumu merhum çocuk etrafında yapılan tartışmalardan dolayı salt üzüntünün de ötesine geçerek farklı bir hal almıştır.”
Ne olmuştu? |
| İstanbul, Okmeydanı’nda Mahmut Şevket Paşa Mahallesi’nde 16 Haziran 2013’teki polis saldırısında başının arkasından gaz fişeğiyle yaralanan 14 yaşındaki Berkin Elvan hastaneye kalbi durmuş olarak götürülmüştü.
269 gün sonra, tedavi gördüğü Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 11 Mart 2014’te hayatını kaybetti. Soruşturma dosyası altı savcı değiştirdi. Savcı Faruk Bildirici’nin talebi üzerine, olay yerinde polislerin kullandığı ve Elvan’ın vurulduğu sokağın başındaki TOMA’ya monte edilmiş kamera görüntüleri, Ulusal Kriminal Büro görevlisi bilirkişisi tarafından incelendi ve analiz raporu 6 Mayıs 2014’te dosyaya sunuldu. Savcı İsa Dalgıç’ın talebiyle görüntüler bu kez Jandarma Kriminal Laboratuvarı’nda incelendi. Netleştirilmiş görüntüde iki şüpheli memurun göründüğü ve bu memurlardan birinin Elvan’ın ölümüne neden olduğu tespit edildi. Soruşturma 7 Aralık 2016’da tamamlandı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Memur Suçları Bürosu savcılarından İsa Dalgıç’ın hazırladığı iddianamede, tek sanık olarak gösterilen polis memuru F.D.’nin “olası kastla öldürme” suçundan yargılanması istendi. İddianamede, polislerin “mukavemette bulunan” eylemcilere müdahale ettiği, bu sırada kafasına gaz fişeği isabet eden Berkin Elvan’ın yaralanarak, hastaneye kaldırıldığı ve tedavi gördüğü sırada hayatını kaybettiği anlatıldı. İstanbul 17. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilen 11 sayfalık iddianame kabul edildi. Soruşturma kapsamında ifadesi alınan 42 polis hakkında ise takipsizlik kararı verildi. Elvan ailesinin avukatı Oya Aslan bianet’e verdiği bilgide, olay yerindeki tek bir polise dava açıldığını, davanın da “kasten öldürmek” değil “olası kastla öldürmek” suçundan açıldığını, bunun da hapis cezasını 20 yıla kadar düşürdüğünü belirtti: “Müebbet gerektiren kasten öldürme yerine olası kast ile yargılandığında, polis mahkum olsa dahi ceza 20 yıla kadar düşüyor. Oysa sadece kamera görüntüleri bile kasten öldürmeye dava açmak için yeterliydi.” Dava devam ediyor. |