Deniz Tekin –  13 Temmuz 2023

Mahkeme: Mardin 1. Ağır Ceza Mahkemesi

Dosya No: 2022/133

Jandarma Özel Harekat ekipleri, 20 Aralık 2011 tarihinde Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Deyrcem (Heybeli) Mahallesinde patlayan su borularını tamir etmek için giden tesisatçı Yusuf Akın ve Mehmet Eren’e ateş etti. Yusuf Akın olay yerinde hayatını kaybederken, Mehmet Eren ise ağır yaralandı. Mardin Valiliği olaya ilişkin yaptığı ilk açıklamada çatışma çıktığını “teröristin etkisiz hale getirildiğini” iddia etti. Ancak Yusuf Akın ve yaralı olarak kurtulan Mehmet Eren’in sivil olduğunun ortaya çıkması üzerine tekrar açıklama yapmak zorunda kalan Valilik, Yusuf Akın ve Mehmet Eren’in de kazara vurulduğunu belirtti. Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından, olayda silah kullanan askerler Yusuf Tuğrul Karaatlı, Doğan Gökyar, Şenol Taş, Bahattin Yaman ve Kadir Engin Omay hakkında “Taksirle bir kişinin ölümüne bir kişinin yaralanmasına sebebiyet vermek” suçlamasıyla dava açıldı. Mardin 1. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davada 2016 yılında karar çıktı. Mahkeme, sanıklara ceza verilmesine yer olmadığına dair karar verdi. Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Ceza Dairesi’nin, istinaf taleplerini reddetmesi üzerine katılan avukatı Anayasa Mahkemesine (AYM) bireysel başvuruda bulundu. Kararını 2021 yılında açıklayan AYM, yaşam hakkının maddi boyutu ve usul boyutunun ihlal edildiğine karar vererek, yeniden yargılama yapılmasına ve ihlalin ortadan kaldırılmasına hükmetti. İhlal kararı sonrasında yeniden görülen Yusuf Akın Davası’nın dördüncü duruşması 13 Temmuz 2023’te Mardin 1. Ağır Ceza Mahkemesinde gerçekleşti.. 

Duruşma Öncesi

Duruşmanın görüleceği Mardin Adliyesi önünde rutin polis önlemleri dışında dava için alınmış herhangi bir güvenlik önlemi yoktu.  İki ayrı polis arama noktasından geçtikten sonra adliyenin giriş katındaki duruşma salonunun önüne geldik. Duruşma salonunun yanındaki panoya o gün mahkemede görülecek olan duruşmaların listesi asılmamıştı. Kısa bir bekleyişin ardından katılan vekili Av. Erdal Kuzu salonun önüne gelerek, mahkeme mübaşiriyle görüştü. Mübaşirin elindeki listede duruşma saati 11.30 olarak görülüyordu. Kısa bir bekleyişin ardından duruşma 10 dakikalık gecikmeyle başladı.  

Duruşmaya Katılım

Duruşmaya müşteki Mehmet Eren ile Akın ailesinin vekili Av. Erdal Kuzu katıldı. Sanıklar Kadir Engin Omay, Doğan Gökyar, Şenol Taş, Bahattin Yaman, Yusuf Tuğrul Karaatlı duruşmaya katılmadı. Sanık müdafii Av. Kadir Gündoğan ise mazeret dilekçesi göndererek duruşmaya katılmadı. Duruşmayı bizim dışımızda stajyer avukatlar ile Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri izledi. 

Duruşmanın Seyri

Katılan avukatı salondaki yerini almasına rağmen Mahkeme Heyeti, bu davanın önce görülen duruşmaya katılan bir avukatla sohbet ediyordu. Kısa bir bekleyişin ardından Mahkeme Başkanı dava dosyasını önüne alıp incelemeye başladı. Yoklama yapıldıktan sonra celse arasında dava dosyasına gelen belgeler okunarak tutanağa geçirildi. Hakim ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) yaz kararnamesiyle mahkeme üyesi bir hakimin tayinin çıkması nedeniyle yaşanan heyet değişikliği tutanağa geçirildi. Mahkeme Başkanı, olay yerinde 2 Haziran 2023’de keşif yapılması için Nusaybin İlçe Jandarma Komutanlığına yazılan müzekkereye olumsuz yanıt verildiği tutanağa geçirdi. Nusaybin İlçe Jandarma Komutanlığı’nın gönderdiği yazıda “Keşif saatinde güvenliğin tam olarak sağlanamayacağı” ileri sürülmüştü. 

‘Jandarma’dan Gelen Cevabi Yazıya Göre Yargılama Sürüncemede Kalacaktır’

Ardından katılan vekili Av. Erdal Kuzu söz aldı. AYM’nin bu davada verdiği ihlal kararını hatırlatarak, mahkemenin bu ihlal kararının detayları konusunda bilgi sahibi olduğunu söyledi. Bütün taleplerine rağmen bu davanın en başından beri olay yerinde keşif yapılmamasına tepki gösteren Kuzu “Bu gidişle yargılama sürüncemede kalacak” dedi. Bu davada yargılanan sanıkların Jandarma görevlileri olduğunu, “güvenlik” gerekçesiyle olay yerinde keşif yapılamadığını söyleyenin de Jandarma olduğunu hatırlatarak şunları söyledi: “Jandarma yetkilileri kendi arkadaşlarını korumak amacıyla güvenlik sağlamayacağı yönünde yazı gönderecekler size. Bahsettiğimiz yer savaş alanı değil. Bahsettiğimiz yer insanların yaşadığı bir köy. Öyle savaş halinde olan, her gün savaş yapılan, çatışma olan bir alan değil. Böyle olduğuna dair bir emare de bulunmamaktadır. Jandarma yetkilileri arkadaşlarını korumak için böyle bir yazı gönderiyor. Size geçen celse de emniyete yazı yazılması gerektiğini belirttik. Bu talebi tekrar ediyoruz. Bu mesele, devlet adına suç işlemeleri nedeniyle cezasızlık politikası olarak adlandırılmaktadır. Yusuf Akın yoksul bir Kürt köylüsüdür. Yoksul Kürt köylüsü devlet görevlileri tarafından öldürülmüştür. Daha sonra cezasızlık nedeniyle ceza verilmesine yer olmadığı yönünde karar verilmiştir. Bu yargılama yöntemiyle jandarmadan gelen cevabi yazıya göre bu yargılama sürüncemede kalacaktır. Benzer vakalarda örneklerini gördük” diye belirtti. 

‘Tutuklama Talebi Bu Dosyada Uygulanmayacaksa Hangi Dosyada Uygulanacaktır’

Bu davada 13 yıldır olay yerinde keşif yapılmamasını “Türkiye’nin utancı, Devletin utancı” olduğunu ifade eden Kuzu, “Ortada devletin kolluk görevlileri tarafından alnının ortasından vurulan bir insan ve bu insanın ailesinin adalet talebi bulunmaktadır. Doğrudan yaşam hakkı ihlal edilmiştir. Ortada vahim bir durum vardır. Tutuklama tedbiri bu dosyada uygulanmayacaksa hangi dosyada uygulanacaktır. Tutuklama tedbirinin uygulanmasını talep ediyoruz. Eğer mahkeme aksi kanaatte ise adli kontrol hükümlerinin uygulanmasını talep ediyoruz. Yargılama sanıksız yürümektedir. Yargı sistemi Türkiye’de yaşayan halkların sistemi olmadığı müddetçe doğru düzgün yargılama yapılamayacaktır. Bu nedenle taleplerimizin kabulüne karar verilmesini istiyoruz.”

Davanın esası hakkındaki görüşünün sunan duruşma savcısı, dava dosyasındaki eksiklerin giderilmesini talep etti. 

Ara Kararlar

Mahkeme duruşmaya ara vermeksizin ara kararını açıkladı. Mahkeme, sanık avukatlarının mazeretinin kabulüne karar vererek, davayı erteledi. Mahkemenin aldığı diğer ara kararlar ise şöyle: 

• Katılanlar vekilinin sanıklar hakkında tutuklama tedbirinini reddine,
•  Keşif tarihi ve saatinde güvenlik hususunda gerekli değerlendirme ve planlamaların yapılması için Nusaybin İlçe Jandarma Komutanlığına müzekkere yazılmasına,
• Olay yerinde 08/11/2023 günü saat 20:30’dan itibaren keşif yapılmasına karar verildi. 

Bir sonraki duruşma 28 Aralık 2023 tarihinde görülecek.